فلیم دتکتور چیست؟ راهنمای کامل آشنایی و خرید

در دنیای ایمنی صنعتی، تشخیص به موقع حریق، مرز باریک بین یک حادثه قابل کنترل و یک فاجعه تمام عیار است. در حالی که بسیاری از ما با دتکتورهای دود و حرارت آشنا هستیم، در محیط‌های پرخطر، این سنسورها به اندازه کافی سریع نیستند. اینجاست که سوال کلیدی مطرح می‌شود: فلیم دتکتور چیست؟ فلیم دتکتور (Flame Detector) یا دتکتور شعله، یک سنسور پیشرفته و فوق‌سریع است که به جای دود یا حرارت، مستقیماً «نور» یا «تابش» ناشی از شعله را تشخیص می‌دهد. این ویژگی، آن را به ابزاری حیاتی در محیط‌هایی با ریسک آتش‌سوزی بالا تبدیل کرده است. اما واقعاً سنسور شعله چیست و کاربرد فلیم دتکتور در کجاهاست؟ در این راهنمای کامل، به بررسی جامع پاسخ سوال فلیم دتکتور چیست، انواع آن، نحوه عملکرد و نکات کلیدی خرید و قیمت آن می‌پردازیم.

📖  مطالعه کنید : دتکتور گاز چیست و چرا باید از آن استفاده کنیم؟✅

فلیم دتکتور چگونه کار می‌کند؟

مکانیزم تشخیص شعله در فلیم دتکتور

عملکرد فلیم دتکتور بر اساس شناسایی طیف‌های نوری خاصی است که توسط شعله آتش ساطع می‌شوند. هر شعله‌ای، بسته به ماده‌ای که می‌سوزد (مانند چوب، بنزین، گاز یا الکل)، یک “اثر انگشت” نوری منحصربه‌فرد از خود ساطع می‌کند. فلیم دتکتورها طوری طراحی شده‌اند که این الگوهای نوری خاص را “ببینند”.

این سنسورها معمولاً روی دو طیف اصلی تمرکز دارند:

1. ماوراء بنفش (UV): سنسورهای UV تابش ماوراء بنفش ساطع شده در لحظه شروع احتراق را تشخیص می‌دهند. این سنسورها بسیار سریع هستند.
2. مادون قرمز (IR): سنسورهای IR به دنبال الگوی سوسو زدن (Flicker) مشخصی در طیف مادون قرمز هستند که مختص شعله است و آن را از منابع حرارتی ثابت (مانند یک کوره داغ) متمایز می‌کند.

به این ترتیب، تشخیص شعله و آتش در کسری از ثانیه و قبل از آنکه آتش به مرحله تولید دود انبوه یا حرارت شدید برسد، انجام می‌شود.

تفاوت فلیم دتکتور با دتکتور دود و حرارت

درک تفاوت فلیم دتکتور و دتکتور دود یا حرارت بسیار مهم است.

• دتکتورهای دود و حرارت: این سنسورها به “محصولات جانبی” آتش، یعنی دود یا افزایش دما، واکنش نشان می‌دهند. آن‌ها برای فعال شدن نیاز دارند که دود یا حرارت به محل نصب سنسور (معمولاً روی سقف) برسد. این فرآیند ممکن است چندین دقیقه طول بکشد و در فضای باز تقریباً ناکارآمد است.
• فلیم دتکتور: اما فلیم دتکتور یک سنسور “نوری” و “فعال” است. این سنسور نیازی به تماس فیزیکی با دود یا حرارت ندارد؛ بلکه از راه دور، خودِ شعله (منبع آتش) را مشاهده می‌کند. به همین دلیل، سرعت واکنش آن‌ها فوق‌العاده بالاتر است (اغلب زیر ۱۰ ثانیه) و برای استفاده در محیط‌های باز یا مکان‌هایی که آتش‌سوزی در آن‌ها بدون دود زیاد رخ می‌دهد (مانند سوختن الکل یا گازها) ایده‌آل هستند.

انواع فلیم دتکتور

شناخت انواع فلیم دتکتور به شما کمک می‌کند تا گزینه مناسب برای محیط خود را انتخاب کنید:

فلیم دتکتور UV

فلیم دتکتور UV (ماوراء بنفش) به تابش UV در محدوده ۱۸۵ تا ۲۶۰ نانومتر حساس است.

• نقاط قوت: سرعت واکنش بسیار بالا (اغلب کمتر از ۳ ثانیه).
• نقاط ضعف: حساس به منابع کاذب مانند جوشکاری، قوس الکتریکی، صاعقه و برخی لامپ‌های هالوژن.
• کاربرد: فضاهای داخلی و بسته که این منابع کاذب در آن‌ها وجود ندارد.

فلیم دتکتور IR

فلیم دتکتور IR (مادون قرمز) بر روی طیف مادون قرمز (معمولاً ۴.۴ میکرومتر) و الگوی سوسو زدن شعله (Flicker) تمرکز دارد.

• نقاط قوت: مقاومت خوب در برابر آلارم‌های کاذب ناشی از جوشکاری یا نور خورشید.
• نقاط ضعف: ممکن است توسط منابع حرارتی شدید دیگر (مانند کوره‌ها یا سطوح داغ) فریب بخورد. همچنین ممکن است توسط لایه‌های آب، یخ یا روغن روی لنز مسدود شود.
• کاربرد: صنایع پتروشیمی، انبارها، اتاق‌های بویلر.

فلیم دتکتور UV/IR

این فلیم دتکتور ترکیبی (UV/IR) از هر دو سنسور به صورت همزمان استفاده می‌کند.

• نقاط قوت: اطمینان بسیار بالا. برای فعال شدن، باید هر دو سنسور (هم UV و هم IR) شعله را تایید کنند. این مکانیزم “AND-Logic” باعث کاهش شدید آلارم‌های کاذب می‌شود.
• نقاط ضعف: کمی گران‌تر از مدل‌های تک سنسوره.
• کاربرد: پالایشگاه‌ها، سکوهای نفتی، انبارهای سوخت و هر جایی که هم منابع UV و هم IR کاذب وجود دارد.

فلیم دتکتور IR3 (سه طیفی)

پیشرفته‌ترین نوع، فلیم دتکتور IR3 (مادون قرمز سه‌گانه) است.

• نقاط قوت: این دستگاه سه طول موج مختلف در طیف IR را بررسی می‌کند (یکی برای شعله، و دو تای دیگر برای منابع کاذب). این امر بالاترین سطح اطمینان و کمترین میزان آلارم کاذب را تضمین می‌کند و حتی در برابر نور مستقیم خورشید نیز مقاوم است.
• نقاط ضعف: قیمت بالاتر نسبت به سایر مدل‌ها.
• کاربرد: حساس‌ترین و پرخطرترین محیط‌های صنعتی، سکوهای حفاری، آشیانه‌های هواپیما.

کاربردهای فلیم دتکتور در صنایع مختلف

به دلیل سرعت بالا و قابلیت اطمینان، کاربرد فلیم دتکتور عمدتاً در فضاهایی است که آتش‌سوزی‌های ناگهانی و پرسرعت (Flash Fires) رخ می‌دهد. این یک دتکتور شعله صنعتی کلیدی محسوب می‌شود.

صنایع نفت، گاز و پتروشیمی

مهم‌ترین کاربرد. سکوهای حفاری، پالایشگاه‌ها، مخازن ذخیره سوخت (تانک فارم‌ها)، ایستگاه‌های پمپاژ گاز و پایانه‌های بارگیری، همگی به تشخیص فوری آتش‌سوزی هیدروکربنی نیاز دارند.

نیروگاه‌ها و صنایع تولید برق

توربین‌های گازی، اتاق‌های ژنراتور، ترانسفورماتورهای بزرگ و انبارهای سوخت نیروگاه‌ها مکان‌هایی هستند که ریسک آتش‌سوزی الکتریکی یا سوختی بالاست.

صنایع غذایی و دارویی

شاید عجیب باشد، اما در صنایعی که از حلال‌های قابل اشتعال (مانند الکل) در فرآیندهای تولید یا تمیزکاری استفاده می‌شود، یا در انبارهای غلات و سیلوها که گرد و غبار قابل انفجار (Dust Explosion) وجود دارد، از فلیم دتکتور استفاده می‌شود.

انبارها و محیط‌های حساس به حریق

آشیانه‌های هواپیما، انبارهای بزرگ کالا با سقف‌های بلند، اتاق‌های سرور، موزه‌ها و هر مکانی که تشخیص دود به دلیل ارتفاع سقف یا جریان هوای شدید (مانند سیستم‌های تهویه) دشوار است.

راهنمای انتخاب و خرید فلیم دتکتور

انتخاب فلیم دتکتور مناسب، یک تصمیم فنی است و نیازمند بررسی دقیق محیط و نوع ریسک آتش‌سوزی است.

مهم‌ترین ویژگی‌های فلیم دتکتور

هنگام بررسی ویژگی‌های فلیم دتکتور به این موارد دقت کنید:

• برد (Range): حداکثر فاصله‌ای که دتکتور می‌تواند شعله‌ای با اندازه مشخص را تشخیص دهد (مثلاً ۱۵ متر، ۳۰ متر یا ۶۰ متر).
• زاویه دید (Field of View): مخروط دید سنسور (معمولاً ۹۰ تا ۱۲۰ درجه) که نشان می‌دهد چه فضایی را پوشش می‌دهد.
• سرعت پاسخگویی (Response Time): مدت زمان از لحظه مشاهده شعله تا ارسال سیگنال آلارم (معمولاً بین ۳ تا ۱۰ ثانیه).
• حساسیت (Sensitivity): قابلیت تنظیم برای نادیده گرفتن آتش‌های کوچک و کنترل شده و تمرکز بر آتش‌های خطرناک.
• استانداردهای ضد انفجار (Ex): در محیط‌های مستعد انفجار (مانند پتروشیمی)، دتکتور باید دارای گواهینامه ضد انفجار (ATEX, IECEx) باشد.

عوامل مؤثر بر قیمت فلیم دتکتور

قیمت فلیم دتکتور به شدت متغیر است. عواملی مانند تکنولوژی (مدل IR3 گران‌تر از UV است)، برند فلیم دتکتور (برندهای اروپایی و آمریکایی معتبر گران‌ترند)، و داشتن گواهینامه‌های خاص مانند ضد انفجار (Ex) یا درجه حفاظت دریایی (Marine) بر قیمت نهایی مؤثرند. هزینه نگهداری نیز شامل تمیز کردن دوره‌ای لنز و تست‌های عملکرد است که باید در نظر گرفته شود.

نکات مهم قبل از خرید

1. ارزیابی ریسک محیط: آیا منابع آلارم کاذب (جوشکاری، نور شدید خورشید، سطوح داغ) در محیط شما وجود دارد؟ اگر بله، به مدل‌های UV/IR یا IR3 نیاز دارید.
2. نوع سوخت: چه ماده‌ای قرار است بسوزد؟ (آتش‌سوزی هیدروکربنی مانند بنزین، یا غیر هیدروکربنی مانند هیدروژن یا فلزات). هر کدام سنسور خاص خود را نیاز دارند.
3. مقایسه برندها: تنها به قیمت اکتفا نکنید. گارانتی، خدمات پس از فروش و اعتبار برند فلیم دتکتور را به دقت بررسی کنید.

قیمت فلیم دتکتور؛ چه عواملی تعیین‌کننده‌اند؟

همانطور که اشاره شد، هزینه فلیم دتکتور یکسان نیست و نمی‌توان عدد ثابتی برای آن اعلام کرد. عوامل زیر مستقیماً بر قیمت فلیم دتکتور تأثیر می‌گذارند:

• تکنولوژی سنسور: مدل‌های UV ساده ارزان‌ترین و مدل‌های پیشرفته IR3 و دوربین‌های تصویری (Visual Flame Detectors) گران‌ترین هستند.
• برند و کشور سازنده: برندهای معتبر آمریکایی و اروپایی به دلیل کیفیت ساخت و استانداردهای بالاتر، قیمت بالاتری نسبت به نمونه‌های آسیایی دارند.
• استانداردها و گواهینامه‌ها: داشتن استانداردهای ضد انفجار (ATEX, IECEx)، درجه حفاظت بالا (IP66/67) یا استانداردهای عملکردی (SIL) قیمت را به طور قابل توجهی افزایش می‌دهد.
• جنس بدنه: بدنه‌های استیل ضد زنگ (Stainless Steel) گران‌تر از بدنه‌های آلومینیومی یا پلاستیکی (GRP) هستند.
• گارانتی و خدمات: خدمات پس از فروش معتبر و گارانتی تعویض، بخشی از هزینه‌ای است که برای اطمینان خاطر پرداخت می‌کنید.

برای اطلاع از قیمت فلیم دتکتور در مدل‌های مختلف و دریافت مشاوره تخصصی متناسب با صنعت خود، می‌توانید لیست محصولات فروشگاه ما را بررسی کرده و با کارشناسان ما تماس بگیرید.

📖 مطالعه کنید:معرفی انواع کپسول آتش نشانی ✅​

نحوه نصب و نگهداری فلیم دتکتور

خرید بهترین دتکتور کافی نیست؛ نصب فلیم دتکتور و نگهداری آن نیز حیاتی است.

نحوه نصب استاندارد

نصب فلیم دتکتور باید توسط متخصص و بر اساس نقشه‌های ایمنی انجام شود. دتکتور باید در ارتفاع مناسب و با زاویه دید مستقیم به سمت منطقه پرخطر نصب شود. هیچ مانعی (مانند ستون، لوله یا تجهیزات دیگر) نباید جلوی دید سنسور را بگیرد. همچنین باید از لرزش‌های شدید دور باشد.

تست و بررسی دوره‌ای سلامت دستگاه

سلامت دستگاه باید به صورت دوره‌ای (مثلاً هر ۶ ماه) چک شود. تست فلیم دتکتور معمولاً با استفاده از لامپ‌های تست مخصوص (Test Lamps) انجام می‌شود که طیف نوری مشابه شعله را شبیه‌سازی می‌کنند تا از عملکرد صحیح سنسور و سیستم آلارم اطمینان حاصل شود.

نکات ایمنی در نگهداری

مهم‌ترین بخش نگهداری فلیم دتکتور، تمیز نگه داشتن لنز سنسور است. گرد و غبار، روغن، رنگ، یخ یا هر آلودگی دیگری می‌تواند دید سنسور را مسدود کرده و آن را ناکارآمد کند. لنز باید طبق دستورالعمل سازنده و با مواد مناسب به طور مرتب تمیز شود.

جمع‌بندی

فلیم دتکتور یک سنسور ساده نیست، بلکه یک سرمایه‌گذاری حیاتی برای ایمنی جان کارکنان و تجهیزات گران‌قیمت در محیط‌های پرخطر صنعتی است. انتخاب اشتباه یا نصب غیراستاندارد آن می‌تواند به قیمت فاجعه تمام شود.

ما در فروشگاه خود، مجموعه‌ای از بهترین و معتبرترین دتکتورهای شعله را برای فروش فلیم دتکتور گردآوری کرده‌ایم. خرید فلیم دتکتور از ما تنها به معنای دریافت کالا نیست، بلکه شامل موارد زیر است:

• مشاوره رایگان خرید: کارشناسان ما به شما کمک می‌کنند تا دقیقاً مدلی را انتخاب کنید که متناسب با ریسک محیط شما (نوع سوخت، وجود منابع کاذب و…) باشد.
• اطمینان از اصالت کالا: ما اصالت و کیفیت تمام محصولات را تضمین می‌کنیم.
• خدمات پس از فروش معتبر: گارانتی و پشتیبانی فنی، بخش جدایی‌ناپذیر خدمات ماست.

برای محافظت از دارایی‌های خود و ارتقای سطح ایمنی مجموعه، همین امروز با کارشناسان ما تماس بگیرید یا از لینک محصولات ما در حوزه دتکتورهای شعله دیدن فرمایید.

سوالات متداول فلیم دتکتور